युक्रेनची लोकशाही आणि जगातली नव-शांतता या दोन्ही गोष्टी नाजूक आहेत. त्यामुळे त्या कधीही मोडून पडू शकतात, किंवा टिकूही शकतात...

२००४ आणि २०१३मध्ये अधिकारशाहीचा धोका दाटून आला, दोन्ही वेळी युक्रेनियन लोकशाहीच्या रक्षणासाठी बंड करून उठले. त्यांच्यासाठी लोकशाही ही एक ताजी, नवी गोष्ट आहे. अगदी जशी नव-शांतता ही जगासाठी नवी गोष्ट आहे. युक्रेनची लोकशाही आणि जगातली नव-शांतता या दोन्ही गोष्टी नाजूक आहेत. त्यामुळे एका बाजूला त्या कधीही मोडून पडू शकतात. भंग पावू शकतात. तर दुसऱ्या बाजूला त्या टिकूही शकतात आणि खोलवर मुळेही धरू शकतात.......

व्लादिमीर पुतिन युक्रेनसोबतचे युद्ध आधीच हरले आहेत...

रशियन्स् युक्रेनवर अद्यापही विजय मिळवू शकतील. पण मागील काही दिवसांत, युक्रेनवासियांनी दाखवून दिले आहे कि, ते त्यांना स्वत:वर ताबा मिळवू देणार नाहीत. युक्रेनियन शौर्यकथा फक्त युक्रेनियनांनाच नव्हे, तर सर्व जगाला निर्धार देत आहेत. युरोपियन राष्ट्रांच्या सरकारांना, अमेरिकी प्रशासनाला, आणि इतकेच नव्हे तर, अत्याचाराखाली दडपल्या गेलेल्या  रशियन नागरिकांनासुद्धा या कथा धैर्य प्रदान करतात.......

करोना विषाणू, पाळत ठेवणारे राज्य आणि राष्ट्रीय वेगळेपणाचा धोका

आता आपणाला जागतिक एकत्वाकडे जायचे आहे की, मग राष्ट्रीय वेगळेपणाच्या दिशेने जायचे आहे, ते निवडले पाहिजे. जर आपण राष्ट्रीय अलिप्तता निवडली तर अधिक नुकसान करून हे संकट आणखी लांबणीवर पडेल आणि भविष्यातही अशा प्रकारची अनेक संकटे येतील, त्यांच्याशीही तोंड देणे कठीण जाईल. परंतु आम्ही जागतिक एकत्व निवडल्यास, केवळ आताच्या करोनाविरुद्ध आपला मोठा विजय होईल.......

करोना विषाणूमुळे पसरलेली महामारी ही नागरिकतेची एक मोठी चाचणी आहे

करोना विषाणूमुळे पसरलेली महामारी ही अशा प्रकारे नागरिकतेची एक मोठी चाचणी आहे. पुढील दिवसांमध्ये, आपल्यापैकी प्रत्येकाने निराधार षडयंत्र सिद्धांत आणि स्वत:ची टिमकी वाजवणाऱ्या राजकारण्यांवर विश्वास ठेवण्याऐवजी वैज्ञानिक माहिती आणि आरोग्य सेवा तज्ज्ञांवर विश्वास ठेवायला हवा. योग्य निवड करण्यात आपण अपयशी ठरलो, तर आपले आरोग्य सुरक्षित ठेवण्याचा हा एकमेव मार्ग आहे.......

‘गेम ऑफ थ्रोन्स’ हे शेक्सपिअर थाटाचे नाट्य आहे, ज्याला झोंबी छापाच्या चित्रपटाचा विळखा आहे!

‘गेम ऑफ थ्रोन्स’ ही टीव्ही मालिका संपून आता जवळपास वर्ष होईल. या मालिकेचे १७ एप्रिल २०११ ते १९ मे २०१९ या कालावधीत आठ सीझन्समध्ये एकंदर ७३ भाग प्रकाशित झाले. ही अमेरिकन मालिका HBO या वाहिनीवरून प्रसारित झाली आणि जगभर पाहिली गेली. अतिशय लोकप्रिय ठरली. सत्ता म्हणजे काय? त्यासाठी माणसं काय करू शकतात? कोणत्या थराला जाऊ शकतात, हे समजावून घेण्यासाठी ही मालिका पाहिलीच पाहिजे.......

आपण उदारमतवादी लोकशाहीचे समर्थन केले पाहिजे. त्यात मानवाच्या भविष्याबद्दल चर्चा करण्यात कमीतकमी मर्यादा आहेत म्हणून.

आपल्याला एकच वेळी दोन आघाड्यांवर लढण्याची गरज आहे. आपण उदारमतवादी लोकशाहीचे समर्थन केले पाहिजे. इतर पर्यायांपेक्षा ती सरकारचे अधिक सौम्य रूप असल्याचे सिद्ध झाली आहे म्हणूनच केवळ नाही, तर त्यात मानवाच्या भविष्याबद्दल चर्चा करण्यात कमीतकमी मर्यादा आहेत म्हणूनही. त्याच वेळी आपण उदारमतवादासंबंधीच्या पारंपरिक गृहीतकांबद्दल प्रश्न विचारणे गरजेचे आहे........

मानव जात ही ‘सत्या’पेक्षा ‘भावनां’नीच वाहून जाणारी प्रजाती आहे!

आजच्या घडीला आपण ज्या समस्यांना तोंड देत आहोत, त्या समस्यांना उद्देशून लोकप्रिय लेखक हरारी यांनी ‘21 Lessons for the 21st Century’ हे नवं पुस्तक लिहिलं आहे. त्यात ते म्हणतात की ‘फेकुगिरी’ अथवा ‘बनावट बातम्या’ या फेसबुकच्या आधीपासूनच अस्तित्वात होत्या. युवल नोहा हरारी लिखित ‘21 Lessons for the 21st Century’ हे पुस्तक ३० ऑगस्ट रोजी प्रकाशित होत आहे. या पुस्तकातील एका प्रकरणाचा हा संपादित अंश.......

कृषिक्रांती ही इतिहासाची फार मोठी फसवणूक होती!

‘Sapiens: A Brief History of Humankind’ हे युव्हाल नोआ हरारी यांचं जगभरात गाजलेलं पुस्तक. ‘A Brief History of Time’ नंतर सर्वांत जास्त गाजलेलं पॉप्युलर सायन्सचं हे पुस्तक आहे. या पुस्तकाच्या जगभरात १५ लाखांहून अधिक प्रती विकल्या गेल्या आहेत आणि ३० हून अधिक भाषात अनुवाद झाला आहे. या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद वासंती फडके यांनी केला असून तो नुकताच डायमंड पब्लिकेशन्सच्या वतीनं प्रकाशित झाला आहे.......

पैसा ही आजपर्यंतच्या इतिहासात उभी राहिलेली परस्पर विश्वासाची सर्वांत वैश्विक आणि सर्वांत कार्यक्षम व्यवस्था आहे!

‘Sapiens: A Brief History of Humankind’ हे युव्हाल नोआ हरारी यांचं जगभरात गाजलेलं पुस्तक. ‘A Brief History of Time’ नंतर सर्वांत जास्त गाजलेलं पॉप्युलर सायन्सचं हे पुस्तक आहे. या पुस्तकाच्या जगभरात १५ लाखांहून अधिक प्रती विकल्या गेल्या आहेत आणि ३० हून अधिक भाषात अनुवाद झाला आहे. या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद वासंती फडके यांनी केला असून ते १० मे रोजी प्रकाशित होत आहे.......

‘होमो सेपिअन्स’ म्हणजे ‘शहाणा माणूस’!

‘Sapiens: A Brief History of Humankind’ हे युव्हाल नोआ हरारी यांचं जगभरात गाजलेलं पुस्तक. ‘A Brief History of Time’ नंतर सर्वांत जास्त गाजलेलं पॉप्युलर सायन्सचं हे पुस्तक आहे. या पुस्तकाच्या जगभरात १५ लाखांहून अधिक प्रती विकल्या गेल्या आहेत आणि ३० हून अधिक भाषात अनुवाद झाला आहे. या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद वासंती फडके यांनी केला असून ते १० मे रोजी प्रकाशित होत आहे.......

© 2025 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.